بشر آزمایشگاهی ( با تلفظ بِشِر به انگلیسی Beaker ) یکی از شیشه آلات و ظروف شیشه ای بسیار پرکاربرد و رایج در آزمایشگاه ها است که اغلب به شکل یک استوانه شیشه ای ، پلاستیکی (یا فلزی در آزمایشگاه خاک و زمین شناسی) با کف صاف و بدنه مدرج شده هست در بالای این استوانه یک لبه ی بیرون زده (spout) برای راحت تر ریختن مایعات از داخل آن به ظرفی دیگر وجود دارد
انواع بشر آزمایشگاهی
بشر آزمایشگاهی از جنبه های متفاوتی مانند حجم ، جنس ، شکل ظاهری به شرح زیر دسته بندی می شوند :
انواع بشر آزمایشگاهی از لحاظ جنس
• بشر شیشه ای ( بشر پیرکس ) : این نوع بشر اکثرا از جنس بروسیلیکات 3.3 جهت مقاوم بودن به دما و اسید و باز ساخته می شوند و رایج ترین نوع بشر آزمایشگاهی هستند
• بشر پلاستیکی : این بشر ها اکثرا به دلیل نشکن بود نسبت به بشر پیرکس استفاده می شوند و از جنس پلی پروپیلن (با تحمل دما و مقاوم به اسید و باز) یا پلاستیک هستند
• بشر فلزی : در برخی آزمایشگاه های خاص از قبیل خاک و زمین شناسی از این بشر استفاده می شود که اغلب از جنس آلومینیوم یا فولاد ضد زنگ هستند
انواع بشر آزمایشگاهی از نظر شکل ظاهری
• بشر ساده فرم کوتاه : رایج ترین فرم بشر می باشند که بصورت یک استوانه کوتاه و پهن مدرج با ارتفاع 1.4 برابر قطر دهانه ساخته شده است و معروف به بشر گریفین به افتخار اولین سازنده آن جوزف گریفین (John Joseph Griffin) هستند
• بشر ساده فرم بلند (بشراستوانه ای) : در این بشر فرم استوانه ای بشر نسبت به مدل فرم کوتاه بلند تر و کشیده تر شده و ارتفاع بشر بلند تر است در بشر فرم بلند ارتفاع بشر 2 برابر قطر دهانه آن است و ملقب به بشر برزلیوس (Berzelius) هستند
• بشر دسته دار : در این بشر یک دسته کوچک پارچ شکل در کنار بدنه ی بشر جهت آسانی در برداشتن و ریختن محلول ها تعبیه شده است
• بشر تخت: این نوع بشر جهت کریستالیزاسیون و همچنین به عنوان وسیله ای برای گرم کردن درون حمام داغ استفاده می شود که اغلب به این بشر کریستالایزر هم گفته می شود
• بشر کونیکال (بشر مخروطی) : در این بشر دهانه بالای بشر از کف بشر کوچکتر شده است و بشر مخروطی شکل شده است
انواع بشر آزمایشگاهی از نظر شکل حجم
بشر اغلب در حجم و سایز های استاندارد زیر ساخته می شوند :
• بشر 20 لیتری (بشر 20000 میلی لیتر) *بسیار کم کاربرد
• بشر 10 لیتری (بشر 10000 میلی لیتر)
• بشر 5 لیتری (بشر 5000 سی سی)
• بشر 2 لیتری (بشر 2000 سی سی)
• بشر 1 لیتری (بشر 1000 سی سی)
• بشر 600 میلی لیتری (بشر 600 میلی لیتر)
• بشر 400 میلی لیتری (بشر 400 میلی لیتر)
• بشر 250 میلی لیتری (بشر 250 سی سی)
• بشر 100 میلی لیتری (بشر 100 سی سی)
• بشر 50 میلی لیتری (بشر 50 میلی لیتر)
• بشر 25 میلی لیتری (بشر 25 میلی لیتر)
• بشر 10 میلی لیتری (بشر 10 سی سی) *بسیار کم کاربرد
• بشر 5 میلی لیتری (بشر 5 سی سی) *بسیار کم کاربرد
کاربرد بشر آزمایشگاهی
بشر کاربرد های زیادی در آزمایشگاه دارد بطوریکه در بیشتر مواقع بشر آزمایشگاهی برای موارد زیر به کار گرفته می شود
• برداشت حجم معینی از مایعات و محلول ها و انتقال آن ها به ظرفی دیگر
• حرارت دادن به مایعات
• هم زدن و مخلوط کردن و ترکیب مواد
• حل کردن مواد جامد در مایعات وساخت محلول ها
• سوب گیری و صاف کردن محلول ها
• واکنش دادن مواد با هم
• تهیه مواد و محلول ها و ترکیبات
• نگهداری موقت محلو ها
• بررسی واکنش های شیمیایی
تفاوت ارلن و بشر
ارلن هم یکی از شیشه آلات آزمایشگاهی پرکاربرد است که نسبت به بشر آزمایشگاهی دارای دهانه بسیار باریک تر هست که قابلیت مسدود شدن با چوب پنبه برای جلوگیری از خروج بخار از درون ظرف را دارد در نتیجه نباید محلول به مدت طولانی در بشر بماند تا به دلیل دهانه گشاد بشر به سرعت تبخیر و نشود .
همچنین درارلن دهانه روداژ دار امکان اتصال ارلن به اتصالات شیشه ای و ست های شیشه آلات آزمایشگاهی نظیر ست شیشه ای تقطیر را دارد
فرق بشر و استوانه مدرج
بشر برای مخلوط کردن و حرارت دادن و جابه جایی محلول ها و مواد استفاده می گردد در حالی که استوانه مدرج یا مزور برای حجم سنجی و به حجم رساندن مایعات و محلول ها به کار می رود و استوانه ای بسیار باریک تر و با دقتی بسیار بالاتر از بشر است و بدنه و دهانه باریک مزور امکان همزدن محلول درون آن را نمی دهد
ویژگی های بشر آزمایشگاهی
اکثر انواع بشر آزمایشگاهی می بایست دارای ویژگی های پایه و استاندارد زیر باشند :
• مقاومت به حرارت بالا : در بیشتر مواقع بشر های شیشه ای با جنس پیرکس یا بوروسیلیکات 3.3 قابلیت تحمل دمایی بلند مدت تا 400 درجه سانتی گراد را دارند
• مقاومت به شوک حرارتی : بشر شیشه ای با جنس بروسیلیکات 3.3 (شیشه پیرکس) می تواند تغییر دمای ناگهانی ولحظه ای تا 100 درجه را تحمل کنند
• مقاوم در برابر اسید و باز و خورندگی : بشر های شیشه ای و پلاستیکی نیاز است در برابر خوردگی به وجود آمده از ترکیبات اسیدی و بازی قوی را داشته باشند
• درجه بندی : بدنه بشر اغلب مدرج شده البته با دقت درجه بندی پایین می باشد
طرز کار با بشر آزمایشگاهی
در آغاز می بایست بشر آزمایشگاهی را خوب شست و شو دهیم تا مواد چسبیده به آن جدا شود ، برای شستن می توان از آب کشی با آب معمولی ، کر دادن با آب مقطر و یا کردادن با محلولی که قرار است درون بشر ریخته شود استفاده کرد
مراحل شست و شو دادن و پاک کردن بشر آزمایشگاهی
• کُر دادن با محلولی که قصد آزمایش بر روی آن را دارید
• شستشو با آب معمولی
• کُر دادن با آب مقطر
پس از شستن بشر باید کاملا خشک شود ، جهت خشک کردن بدنه بیرون بشر می‌توان از یک دستمال استفاده کرده و برای خشک سازی سطح داخلی بشر می توانیم آن را گرم کنیم ، البته در هنگام گرم کردن توجه شود که بشر به صورت مستقیم در معرض حرارت قرار نگیرد زیرا منجر به ترک برداشتن بشر می‌شود بنابراین بهتر است از توری نسوز و سه پایه استفاده شود
قیمت بشر آزمایشگاهی
برای اطلاع از قیمت یا خرید بشر آزمایشگاهی می توانید به صفحه زیر مراجعه نمایید :
http://parsalab.com/products/laboratory-glassware/beaker/
منبع :
- ۰۲/۰۵/۲۳